भुटानी सँग विवाह गर्ने नेपाली ले अमेरिका जान नपाउने

सुनिता भुजेलका परिवार पुनर्वासमा जान ठिक्क परेका छन् । उनले जान पाउने नपाउने ठेगान छैन् । जाने इच्छा छ तर मेरो प्रकृया अघि बढेको छैन् । दिएनन् भने नानी लिएर यतै बस्छु श्रीमानलाई भने पठाउन पर्ला-उनले भनिन् ।भुटानी पुरुषसँग विवाह गरेकी शिविर बाहिर पाखाकी यी युवती जस्तै भुटानी चिकित्सक खेम अधिकारी पनि रनभुल्लमा छन् । पाखाकी केटीसँग विवाह गरेका उनकी श्रीमतीले पनि पुनर्वासमा जान नपाउने भएकी छन् । आफूँसँगै श्रीमती जान नपाउने भएपछि परिवार नै विखण्डन होला भन्ने पिरमा छन् उनी ।झापा र मोरङस्थित विभिन्न सात शिविरमा बस्दै आएका तर शिविर बाहिरका गैह्र भुटानी युवती सँग विवाह गरेकालाई पुनर्वासको कार्यक्रम कागलाई बेल पाक्यो हर्ष न विस्मात जस्तो भएको छ । यही विवाह पुनर्वासमा जान तगारो बन्ने हो की भन्नेमा उनीहरु चिन्तीत बनेका छन् ।
अधिकारी भन्छन्- अमेरिका जान भनेर विवाह गरेको होइन । यो कार्यक्रम शुरु हुनुभन्दा पहिल्यै हाम्रो विवाह भएको हो । उनले एक दशकअघि शिविर बाहिरकी युवतीसँग विवाह गरेको बताए ।अठार वर्षसँगै बसेका भुटानी र नेपालीहरु एकआपसमा घुलमिल भएका छन् । कतिपयले त जीवन नै सँगै विताउने वाचा कसम खाँदै विवाहबारी समेत गरेका छन् । शिविरहरुमा यो संख्या उल्लेख्य रहेको छ । भाषा र संस्कृति मिलेपनि पुनर्वासमा गैह्र भुटानीलाई लग्ने नलग्ने भन्ने अन्योलका कारण समस्या भएको छ ।गोलधाप शिविरका धरणीधर नेपाल द्धिविधाका कारण कसो होला भन्ने अन्योल रहेको बताउँछन् । उनले भने- अब आफूँ मात्रै गएर श्रीमती छाड्ने कुरा पनि भएन् ।शिविर बाहिरका युवतीलाइ शरणार्थी मामिला सम्बन्धि राष्ट्र संघीय उच्चायोगले शरणार्थी मान्यता दिदैंन । उनीहरुले शिविरमा रहँदा पनि खाधान्न लगायत राहत पाउँदैनन् । बाहिरका केटासँग विवाह गर्ने भुटानी युवतीको अवस्था पनि उस्तै रहेको नेपाल बताउँछन् ।बेलडाँगी १ शिविर सचिव टिआर गुरुङ नेपाली युवतीसँग विवाह गरेका युवालाई यतै पुनर्स्थापित गर्ने धुनमा दाता निकायहरु रहेको दाबी गर्छन । उनले भने-यहि कारण बाहिरका युवतीलाई के गर्ने भनेर स्पष्ट पार्ने काम भएको छैन् । शरणार्थी आयोगले पुनर्वास गैह्रभुटानीलाई गराउने कार्यक्रम नभएको स्पष्ट पार्दै आएको गुरुङ बताउँछन् ।शरणार्थी जीवनबाट थाकेकाकाहरुका लागि अवसरको रुपमा पुनर्वास कार्यक्रम आएको भएपनि ग्रैह्र भुटानी विवाह गर्नेका लागि भने समस्या भएको छ ।नेपाल सरकार गृह मन्त्रालयबाट शरणार्थी परिचय पत्र वितरण गर्न खटिएको टोलीका सम्पर्क अधिकृत बसन्तराज पुरी यस्ता केसहरुको अभिलेख राख्ने क्याम्प राख्ने क्रम शुरु भईसकेको बताउँछन् । उनले भने-यस्ता जोडीलाई तत्काललाई पुनर्वासमा जान गाह्रो पर्ला तर नोट अफ कर्न्सनको सूचिमा रहेका उनीहरुको पनि प्रकृया अघि बढाईने भन्ने जानकारी आएको छ । नेपाल सरकारले तिनको प्रोसेस सुरु गर्न अनुमति समेत दिईसकेको पुरीले जानकारी दिए ।उनले भने-प्रोसेस शुरु भयो भने उनीहरुले पनि श्रीमानसँगै जान पाउँछन् । यसका लागि नेपाल सरकारले बहिर्गमन अनुमति दिन्छ । अहिले युएनएचसीआरको प्राथमिकतामा नपरेकालाई पुनर्वासमा जान रोकिएको पनि उनले खुलासा गरे । भारतिय विहा गर्नेले चाहिं पासपोर्ट बनाउन पर्ने छ । तर उनीहरुको पुनर्वास कहिले हुने भन्ने ठेगान नभएको उनले बताए ।यसैबीच शरणार्थीको पुनर्वास शुरु भएको पछिल्लो दश महिनाको अवधिमा सातहजार ६ सय ६१ जना भुटानी शरणार्थी तेस्रो मुलुक पुगेका छन् ।पुनर्वासमा जान तीन हजार दुइ सय जना बहिर्गमन अनुमति लिएर प्रतिक्षामा सूचिमा छन् । गएका मध्ये सबैभन्दा धेरै सात हजार ९० जना अमेरिका पुगेका छन् ।तेस्रो मुलकुमा पुनर्स्थापित हुन शरणार्थी मामिला सम्बन्धि राष्ट्र संघीय उच्चायोगमा निवेदन दिने शरणार्थीको संख्या ६३ हजार नाघि सकेका छ ।